โรงเรียนสตรีมารดาพิทักษ์

108 หมู่ 5 ตำบลจันทนิมิต อำเภอเมืองจันทบุรี จังหวัดจันทบุรี 22000
ดูแผนที่

ภูมิภาค

ภาคตะวันออก

ระดับชั้นที่เปิดสอน

ประถมศึกษา-มัธยมศึกษา

นิเทศอาสา

ดร.ปิยาภรณ์ รัตนากรกุล, ดร.ชยาภรณ์ ศฤงคารทวีกุล
การสร้างการมีส่วนร่วมของครอบครัวและชุมชน

1. กิจกรรมช่วยเหลือผู้ป่วยติดเตียงในชุมชน

ผลผลิตและผลลัพธ์ที่เกิดขึ้น

นักเรียนให้ความสำคัญกับชุมชนที่มีผู้ป่วยที่ไม่สามารถช่วยเหลือตนเองได้ หรือผู้ป่วยติดเตียง ที่นักเรียนสามารถให้ความช่วยเหลือได้ โดยนักเรียนร่วมกับครอบครัวของนักเรียนช่วยในการบริจาคสิ่งของเครื่องใช้แล้วให้ตัวแทนนักเรียนนำไปมอบให้กับผู้ป่วย เป็นการปลูกฝังคุณธรรม ให้นักเรียนได้รู้จักการแบ่งปันน้ำใจให้กับผู้อื่น เป็นการสร้างคนดีให้บ้านเมือง

การดำเนินกิจกรรมเพื่อให้เกิดผลผลิตและผลลัพธ์ที่คาดหวัง

ผู้ป่วยที่ไม่สามารถช่วยเหลือตนเองได้หรือผู้ป่วยติดเตียงที่อยู่ในชุมชน เป็นการแบ่งปันน้ำใจด้วยการร่วมกันบริจาคสิ่งของเครื่องใช้  แล้วรวบรวมให้ตัวแทนนำไปมอบให้กับผู้ป่วย เพื่อเป็นการปลูกฝังให้นักเรียนมีจิตใจที่ดีงาม รู้จักการแบ่งปันให้กับผู้อื่น เพื่อการเติบโตเป็นผู้ใหญ่ทีมีจิตใจงดงาม รู้จักการแบ่งปันและเสียสละ

ปัจจัยสำคัญที่นำไปสู่ความสำเร็จ

  1. ผู้บริหารสถานศึกษาตระหนักและเห็นความสำคัญในการพัฒนาคุณธรรม เป็นผู้นำในการขับเคลื่อนกิจกรรมส่งเสริมคุณธรรมในรูปแบบต่างๆ ทั้งภายในและภายนอกสถานศึกษา ซึ่งนำไปสู่การพัฒนาและปรับเปลี่ยนเป็นพฤติกรรมที่พึงประสงค์ ส่งเสริมสนับสนุนสร้างขวัญและกำลังใจให้คำปรึกษากับคณะครูและนักเรียนในการดำเนินกิจกรรมต่างๆ อย่างต่อเนื่องสม่ำเสมอ
  2. มีครูแกนนำและนักเรียนแกนนำที่เป็นทีมหลักในการปฏิบัติงานของโรงเรียนให้ขับเคลื่อนไปสู่เป้าหมาย
  3. ความร่วมมือของกลุ่มบุคคล การพัฒนาพฤติกรรมของนักเรียนต้องเกี่ยวข้องกับกลุ่มบุคคลหลาย ฝ่ายทั้งในโรงเรียน ครอบครัว และชุมชน ที่ตระหนักและเห็นความสำคัญ จึงให้ความร่วมมือส่งเสริมสนับสนุนและ เป็นแบบอย่างที่ดีให้กับนักเรียนเห็นคุณค่าและความสำคัญของการมีคุณธรรม จึงนำไปสู่การปรับเปลี่ยนเป็น พฤติกรรมที่พึงประสงค์มากขึ้น
  4. พ่อแม่ผู้ปกครองนักเรียนให้การสนับสนุน ส่งเสริมให้นักเรียนมีจิตแบ่งปัน

2. กิจกรรม 1 นวัตกรรม 1 สายชั้น

ผลผลิตและผลลัพธ์ที่เกิดขึ้น

ในการจัดทำกิจกรรม 1 นวัตกรรม 1 สายชั้น นั้น  นักเรียนในแต่ละสายชั้นจะนำกิจกรรมไปทำที่บ้านเพื่อจะได้เรียนรู้กันภายในครอบครัว  สร้างสัมพันธ์อันดีระหว่างพ่อแม่ลูกเป็นกิจกรรมที่ส่งเสริมสถาบันครอบครัวและเป็นช่องทางหนึ่งในการสื่อสารให้ผู้ปกครองรับรู้เกี่ยวกับกิจกรรมที่สร้างสรรค์ที่โรงเรียนได้จัดทำขึ้น นอกนี้โรงเรียนยังเปิดโอกาสให้หน่วยงาน องค์กร ชุมชนและบุคคลภายนอก เข้ามาศึกษาดูงานและนำผลงาน  1 นวัตกรรม 1 สายชั้น ร่วมจัดนิทรรศการเพื่อเผยแพร่ความรู้สู่ชุมชน กับวัดป่าคลองกุ้ง อำเภอเมือง จังหวัดจันทบุรีและสำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดจันทบุรี นำผลงาน1 นวัตกรรม 1 สายชั้น จัดนิทรรศการ  OPEN  HOUSE  ศพอ. ทรงคุณค่า วัดป่าคลองกุ้ง จังหวัดจันทบุรี “เรียนรู้ รักษา ต่อยอด อัตลักษณ์ชุมชน”นอกจากนี้  โรงเรียนสตรีมารดาพิทักษ์ เป็นศูนย์อนุรักษ์หัตกรรมพื้นบ้านเสื่อจันทบูร  ได้ให้ความร่วมมือกับชุมชนบางสระเก้าในการยกระดับผลิตภัณฑ์เสื่อของบ้านบางสระเก้าให้เป็นที่รู้จักของนักท่องเที่ยวมากยิ่งขึ้นมีการทำคลิบแนะนำผลิตภัณฑ์เสื่อของบ้านบางสระเก้า เป้าหมายที่สำคัญในการช่วยเหลือหมู่บ้านบางสระเก้าคือ ชุมชนจะต้องมีเศรษฐกิจที่ดี ชุมชนได้รับความไว้วางใจและมีเครดิตสามารถเข้าถึงแหล่งเงินทุนได้ ชุมชนมีการดำเนินงานอย่างโปร่งใส ซึ่งเครื่องมือที่นักเรียนนำมาใช้ในการพัฒนาคุณภาพชีวิตของคนบางสระเก้าก็คือ BCG Model โดยนักเรียนได้มีการวางแผนลงพื้นที่ โดยมีการพบผู้ว่าราชการจังหวัด เพื่อเป็นผู้ที่ให้การสนับสนุนในการประสานงานกับหน่วยงานต่าง ๆ  และลงพื้นที่พูดคุยปัญหากับผู้นำชุมชนเพื่อหาเอกลักษณ์ของชุมชนที่จะเป็นจุดขายของชุมชนบ้านบางสระเก้า  และนำ BCG Model มาใช้วางแผนการท่องเที่ยวออกแบบการจัดการท่องเที่ยวและจัดทริปการท่องเที่ยว1 day trip และการพักผ่อนแบบ homestay  นอกจากนี้ได้มีการจัดทำคลิปวิดิโอเรื่องสั้นเกี่ยวกับ BCG Model  เข้าร่วมประกวด และได้รับรางวัลถ้วยพระราชทานรางวัลชนะเลิศ การประกวดการใช้ประโยชน์ความหลากหลายทางชีวภาพและภูมิปัญญาท้องถิ่น จากสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี และเงินรางวัล 30,000 บาท โครงการประกวดคลิปวีดีโอ BIOGANG VDO CLIP IDEA CONTEST  สร้างชื่อเสียงให้กับโรงเรียน  เป็นที่รู้จักและยอมรับในวงกว้าง

การดำเนินกิจกรรมเพื่อให้เกิดผลผลิตและผลลัพธ์ที่คาดหวัง

  1. จัดนิทรรศการ 1 นวัตกรรม1 สายชั้นเพื่อให้องค์กร หน่วยงานภายนอกได้เข้ามาศึกษาดูงาน
  2. ผลิตภัณฑ์เสื่อ เป็นกิจกรรม 1 นวัตกรรม 1 สายชั้นของระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ได้รับลงทะเบียนเป็นสินค้า O-TOP ของนววิถี ชุมชนท่าเรือจ้าง จ.จันทบุรี
  3. ห้องอนุรักษ์หัตถกรรมพื้นบ้านเสื่อจันทบูรเป็นส่วนหนึ่งของแหล่งท่องเที่ยวชุมชนท่าเรือจ้าง
  4. นักเรียนโรงเรียนสตรีมารดาพิทักษ์ จัดตั้งกลุ่มพระจันท์ยิ้ม จัดทำคลิปวิโอเพื่อเข้าร่วมประกวด การใช้ประโยชน์ความหลากหลายทางชีวภาพและภูมิปัญญาท้องถิ่น โดยมีนายชัยพฤกษ์ ชิดกระโทก ครูที่ปรึกษา และมีนักเรียนที่เข้าร่วมการประกวด 6 คน  โดยในการจัดทำคลิป  นักเรียนและครูที่รับผิดชอบลงพื้นที่จริงเพื่อเก็บข้อมูลโดยวางแผนการทำงานกลุ่มเป็นอย่างดี จนสำเร็จตามวัตถุประสงค์

ภาพกิจกรรม

นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 ถึงชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 นำผลงาน 1 นวัตกรรม 1 สายชั้น จัดนิทรรศการ OPEN HOUSE  ศพอ.ทรงคุณค่า วัดป่าคลองกุ้ง จ.จันทบุรี “เรียนรู้ รักษา ต่อยอด อัตลักษณ์ชุมชน”

ความสำเร็จที่โดดเด่นด้านที่ 2 : กิจกรรม 1 สายชั้น 1 นวัตกรรม (ส่งเสริมทักษะอาชีพ ความพอเพียง และการสร้างนวัตกรรม)

โรงเรียนสตรีมารดาพิทักษ์จังหวัดจันทบุรีได้น้อมนำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในรัชกาลที่ 9 มาเป็นหลักในการขับเคลื่อนกิจกรรมต่างๆภายในโรงเรียน และน้อมนำพระบรมราโชบายด้านการศึกษา ในสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมหาวชิราลงกรณบดินทรเทพยวรางกูร  ในหลวงรัชกาลที่ 10 ในการสร้างพื้นฐานให้แก่โรงเรียนด้านการมีงานทำ  มีอาชีพ  ประกอบกับแผนยุทธศาสตร์ชาติระยะ 20 ปี  (พ.ศ 2560 -2579) ยุทธศาสตร์ที่ 3 การพัฒนาศักยภาพทุกช่วงวัยและการสร้างสังคมแห่งการเรียนรู้  มีวัตถุประสงค์หนึ่งคือเพื่อให้คนทุกช่วงวัยได้รับการพัฒนาและเสริมสร้างศักยภาพที่เหมาะสมกับแต่ละช่วงวัย  โดยนักเรียนได้รับการพัฒนาอย่างมีคุณภาพทางความรู้  ทักษะอาชีพ ทักษะชีวิตซึ่งทางโรงเรียนสตรีมารดาพิทักษ์จัดการเรียนการสอน โดยเน้นให้ผู้เรียนเกิดทักษะทางวิชาการส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรมเสริมสร้างลักษณะนิสัยและทักษะความสามารถเชิงสมรรถนะหรือ Soft skills เป็นส่วนที่สำคัญที่ทำให้ผู้เรียนสามารถทำงานและสื่อสารกับผู้อื่นได้อย่างมีประสิทธิภาพ เน้นให้ผู้เรียนมีภาวะผู้นำ เพิ่มความสามารถด้านทักษะอาชีพ  ทักษะการทำงาน โดยจัดกิจกรรม 1 นวัตกรรม 1 สายชั้นเพื่อให้ผู้เรียนทุกระดับมีทักษะการทำงานตามความถนัดและความสนใจ นำไปสู่การพัฒนาทักษะอาชีพเป็นนักคิด  นักประดิษฐ์ เป็นผู้สร้างนวัตกรรม การนำกิจกรรม 1 นวัตกรรม 1 สายชั้นมากระตุ้นให้นักเรียนเกิดทักษะดังกล่าวจึงเป็นหัวใจสำคัญในการเปิดโอกาสทางการศึกษา อีกทั้งสามารถนำความรู้ความสามารถที่ได้รับไปเผยแพร่ออกสู่ชุมชนโดย หน่วยงานภายนอกขอเข้ามาเรียนรู้และนำผลงานขยายผลสู่ภายนอกเพื่อเป็นการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ซึ่งกันและกันและสิ่งสำคัญอย่างยิ่งคือการน้อมนำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาเป็นหลักในการขับเคลื่อนกิจกรรม 1 สายชั้น 1 นวัตกรรมจนเป็นกิจกรรมที่โดดเด่นของโรงเรียน มีทั้งหมด 12 ฐานการเรียนรู้ ตั้งแต่ชั้นประถมศึกษาปีที่1 ถึงชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6

ผลผลิตและผลลัพธ์ที่เกิดขึ้น

ผลที่เกิดกับนักเรียน

กิจกรรม 1 สายชั้น 1 นวัตกรรม เป็นกิจกรรมที่ฝึกให้นักเรียนเกิดการเรียนรู้ร่วมกัน ทำงานร่วมกัน มีความคิดสร้างสรรค์  มีความรับผิดชอบในหน้าที่ที่ได้รับมอบหมาย รู้จักการวางแผนการทำงานที่เป็นระบบผ่าน “งานมือสื่อเรียนรู้สู่ความพอเพียง” นักเรียนเกิดการเรียนรู้ด้วยตนเองและเรียนรู้ตลอดเวลา ผ่านการลงมือปฏิบัติด้วยตนเองทำให้เกิดความสามารถในการคิดวิเคราะห์และคิดสร้างสรรค์นวัตกรรมออกมาได้อย่างน่าสนใจ ซึ่งสามารถสร้างความรู้ที่ยั่งยืนสามารถพัฒนาต่อยอดเป็นอาชีพเสริมในเวลาว่าง และยังเป็นการเรียนรู้ที่จะใช้คำพูดในสื่อสารในการนำเสนอผลงานให้ผู้ที่ร่วมเรียนรู้ได้เข้าใจ มีการบริหารเวลาและจัดการกับอารมณ์ให้สามารถแสดงความคิดเห็นรวมทั้งแลกเปลี่ยนเรียนรู้ อธิบายหรือตอบข้อซักถามให้ผู้ที่เข้ามาร่วมเรียนรู้ ทั้งจากภายในสถานศึกษาหรือออกสู่ชุมชน หน่วยงานภายนอกสถานศึกษาได้เข้าใจเชิงประจักษ์สิ่งต่างๆเหล่านี้เป็นการสร้างให้นักเรียนมีภาวะผู้นำ ภาคภูมิใจในตนเองและและภาคภูมิใจในผลงานที่ได้ทำกิจกรรมบนพื้นฐานของหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง   

ผลที่เกิดกับครู

ในอีกบทบาทของครูที่เกิดจากการเป็นผู้ควบคุมดูแลกิจกรรม 1 นวัตกรรม 1 สายชั้นคือการเป็น  Coaching  ให้กับนักเรียน  มีส่วนร่วมในการทำหน้าที่สร้างองค์ความรู้ใหญ่ร่วมกับนักเรียนเพื่อให้นักเรียนได้แตกความรู้ไปสร้างนวัตกรรมที่สร้างสรรค์และหลากหลาย  ครูมีการจัดการอย่างเป็นระบบ  มีความฉลาดทางอารมณ์  สามารถปรับตัวให้เข้ากับทุกสถานการณ์  สามารถแก้ปัญหาอย่างหลากหลาย มองภาพการทำงานแบบองค์รวม  มองการณ์ไกลและวางแผนการทำงาน  ครูมีทักษะในการตั้งคำถามเพื่อให้เด็กสร้างองค์ความรู้ได้ด้วยตนเอง อีกทั้งยังเป็นที่ปรึกษาคอยให้คำแนะนำ  ครูมีทักษะการพูดเสริมแรงให้นักเรียนมีพลังมีกำลังใจในการทำงาน   ครูจะต้องศึกษาหาความรู้อย่างไม่หยุดยั้ง  สร้างสิ่งที่ครูจะได้รับคือความภาคภูมิใจซึ่งเป็นพลังผลักดันให้สร้างสรรค์กิจกรรมการเรียนรู้ใหม่ๆที่สร้างให้นักเรียนเกิด Soft Skills

ผลที่เกิดกับโรงเรียน

โรงเรียนสตรีมารดาพิทักษ์ได้จัดกิจกรรม 1 นวัตกรรม 1 สายชั้น เป็นนิทรรศการภายในโรงเรียนเพื่อให้นักเรียนแลกเปลี่ยนเรียนรู้ซึ่งกันและกัน อีกทั้งได้รับการยอมรับจากหน่วยงานภายนอก  ขอความร่วมมือให้โรงเรียนนำกิจกรรม 1 นวัตกรรม 1 สายชั้น มาร่วมจัดนิทรรศการเพื่อเผยแพร่ความรู้สู่ชุมชน หน่วยงานต่างๆ  รวมถึงหน่วยงาน ชุมชนหรือบุคคลภายนอกสามารถเข้ามาศึกษาดูงานภายในสถานศึกษา สร้างชื่อเสียงให้กับโรงเรียน ทำให้ได้รับการยอมรับในวงกว้าง และที่สำคัญบุคลากรครูและนักเรียนโรงเรียนสตรีมารดาพิทักษ์มีคุณภาพและศักยภาพ พร้อมที่จะถ่ายทอดและเติมเต็มความรู้และทักษะให้กับนักเรียนในรุ่นต่อไป  ซึ่งกิจกรรม  1 นวัตกรรม 1 สายชั้น ของโรงเรียนสตรีมารดาพิทักษ์ มีดังนี้

ลำดับที่ระดับชั้นชื่อนวัตกรรม
1ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 1เศษกระดาษสร้างสรรค์งานศิลป์
2ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 2DIY สร้างโลกสวยด้วยกระถาง
3ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 3ผลิตภัณฑ์การบูร
4ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 4หลากหลายผลิตภัณฑ์ด้วยกล่องน้ำ
5ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 5เศษผ้าสวยด้วยมือเรา
6ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 6งานอนุรักษ์หัตถกรรมพื้นบ้านเสื่อจันทบูร
7ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1“พัด”ผลิตภัณฑ์ดีตามวิถีภูมิปัญญาไทย
8ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2ถักทอด้วยใจ สายใยผูกพัน สรรค์สาน
9ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3สร้างงานพลาสติก
10ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4เศษหนังสร้างสรรค์
11ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5แพรพรรณบาติก
12ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6งานประดิษฐ์ผ้าสักหลาด

การดำเนินกิจกรรมเพื่อให้เกิดผลผลิตและผลลัพธ์ที่คาดหวัง

  1. จัดอบรมหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงให้กับครูครูผู้สอนและนักเรียนแกนนำในแต่ละสายชั้น
  2. จัดนิทรรศการภายในและภายนอกสถานศึกษาโดยมีนักเรียนที่นำเสนอผลงานและครูที่รับผิดชอบ   เพื่อดูแลและให้คำแนะนำ
  3. จัดให้มีห้องอนุรักษ์หัตถกรรมพื้นบ้านเสื่อจันทบูร ซึ่งเป็น 1 นวัตกรรม 1 สายชั้น ของระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 เพื่อเป็นแหล่งเรียนรู้ภายในสถานศึกษาเพื่อให้นักเรียนแต่ละสายชั้นเข้ามาเรียนรู้ อีกทั้งทางโรงเรียนยังเปิดให้นักท่องเที่ยวและบุคคลภายนอกเข้ามาศึกษาเรียนรู้ได้
  4. นำข้อมูลและภาพการจัดนิทรรศการลงใน Page  Facebook  Website  เพื่อให้ผู้ปกครองและบุคคลภายนอกได้รับทราบกิจกรรมที่ทางโรงเรียนจัดขึ้น
  5. จัดประชุมครูที่รับผิดชอบ เพื่อติดตามและสรุปผลการดำเนินกิจกรรม 
  6. ครูเข้ารับการอบรมการนำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาใช้ในกระบวนการเรียนการสอน
  7. ครูมีวิสัยทัศน์ในการคิดกิจกรรมการเรียนรู้ 1 นวัตกรรม 1 สายชั้น และจัดตารางเวลาสำหรับการเรียนรู้และลงมือปฏิบัติ 
  8. ถอดบทเรียนการใช้หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงก่อนการดำเนินกิจกรรม 1 นวัตกรรม  1 สายชั้น เพื่อเป็นหลักคิดหลักปฏิบัติในการทำงานสำหรับครู
  9. ในขณะนักเรียนปฏิบัติกิจกรรมครูจะต้องคอยสังเกตพฤติกรรมในการทำงานของนักเรียนเป็นรายบุคคล โดยมีนักเรียนในกลุ่มและครูเป็นผู้ดึงศักยภาพของแต่ละคนออกมาผ่านกระบวนการเรียนรู้และปฏิบัติจริง รวมทั้งการตั้งคำถามที่เหมาะสม 
  10. ครูประชุมเพื่อแลกเปลี่ยนความคิดเห็นในเรื่องของปัญหาที่เกิดขึ้นระหว่างขั้นตอนการปฏิบัติ ข้อควรปรับปรุงหรือเพิ่มเติมในกิจกรรม
  11. นำแนวทางที่เกิดจากการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ไปใช้ในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนครั้งต่อไป
  12. ตัวแทนนักเรียนห้องละ 3 คนเข้าร่วมอบรมการนำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาประยุกต์ใช้ในการจัดกิจกรรมเพื่อเสริมสร้างนิสัยอยู่อย่างพอเพียง เพื่อนำมาขยายผลต่อให้เพื่อนๆร่วมชั้นเรียนนักเรียนเข้าร่วมประชุมเพื่อศึกษากระบวนการทำกิจกรรม   
  13. ถอดบทเรียนการใช้หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงก่อนการดำเนินกิจกรรม 1 นวัตกรรม             1 สายชั้น เพื่อเป็นหลักคิดหลักปฏิบัติในการทำงาน
  14. นักเรียนแบ่งกลุ่ม แบ่งหน้าที่ความรับผิดชอบ เมื่อทำในหน้าที่ของตนเองจนเข้าใจเป็นอย่างดีให้ ปรับเปลี่ยนหน้าที่ความรับผิดชอบจนครบทุกหน้าที่ เนื่องจากนักเรียนทุกคนต้องปฏิบัติกิจกรรมได้ในทุกขั้นตอน การทำงานเป็นกลุ่มจะทำให้นักเรียนแต่ละคนแสดงศักยภาพ จุดเด่นและจุดที่ต้องพัฒนาของตนออกมา โดยมีนักเรียนและครูเป็นผู้ดึงศักยภาพของแต่ละคนออกมาผ่านกระบวนการเรียนรู้และปฏิบัติจริง  รวมทั้งการตั้งคำถามที่เหมาะสม 
  15. นักเรียนประชุมกลุ่มของตนเพื่อพูดคุยในเรื่องของปัญหาที่เกิดขึ้นระหว่างขั้นตอนการปฏิบัติ ข้อควรปรับปรุงหรือเพิ่มเติมในกิจกรรม
  16. นักเรียนแต่ละกลุ่มฝึกการนำเสนอผลงาน